امروز مجمع فوق‌العاده سهامداران ایران خودرو برگزار می‌شود، این مجمع با توجه به اتفاقات و واکنش‌های یک طیف سیاسی در مجلس یکی از حساس‌ترین مجامعی است که در انتها نتیجه خروجی آن می‌تواند خیلی از معادلات را بهم بزند. از یک سو دولت و سران قوا مصمم هستند که ایران خودرو را به بخش خصوصی واگذار کنند اما از سوی دیگر سهامدار عمده این شرکت نمی‌تواند نماینده‌ای در هیات مدیره ایران خودرو داشته باشد و این تعارض باعث شده است تا ماجرای ایران خودرو پیچیده‌تر از گذشته شود. مجموعه ای که با مدیریت دولتی با زیان انباشه بسیاری روبرو است و روز به روز وضعیت آن رو به وخامت می‌رود.
اما این دعوا از کجا نشات می‌گیرد و چرا پای کروز به این واگذاری مدیریتی باز شده است؟ در صورتی که نام کروز به عنوان سهامدار این شرکت در هیچ کجای سازمان بورس دیده نمی‌شود.
واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی
پس از ابلاغ اصل 44 قانون اساسی از سوی رهبر انقلاب، مقرر شد برای افزایش سهم بخش خصوصی در اداره صنایع بزرگ، سهام دولت در این شرکت‌ها، به صورت بلوکی و با روش‌های مختلف به این بخش واگذار شود. در همین زمان کنسرسومی از بخش خصوصی تشکیل شد و 30 درصد سهام ایران خودرو را به صورت خرد و یا بلوکی و در قالب مزایده در بورس و براساس قوانین خریداری کرد. در حال حاضر دولت در قالب « سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران» کمتر از 6 درصد سهام آبی‌های جاده مخصوص را در اختیار دارد و هیچ انتقال مالکیت جدیدی در مورد سهام این شرکت رخ نداده است. در اصل آنچه دولت قرار است به بخش خصوصی واگذار کند انتقال مدیریت است و نه انتقال مالکیت چون در شرایط کنونی بیش از 94 درصد سهام ایران خودرو در اختیار دولت نیست که بخواهد آن را واگذار کند.
کروز نامی برای حفظ منافع
اما چرا این روزها نام شرکت کروز بر سر زبان‌ها افتاده است و یک طیف خاص سیاسی در مقابل واگذاری مدیریتی ایران خودرو قد علم کرده‌اند؟
با نگاهی به سهامداران ایران خودرو در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، نامی از شرکت کروز به عنوان سهامدار عمده دیده نمی‌شود و تنها 30 درصد از سهام ایران خودرو در اختیار کنسرسیومی از بخش خصوصی است که نام آنها به صورت مشخص آورده شده است.
با توجه به اینکه سازمان بورس یکی از شفاف‌ترین بخش‌های اقتصادی ایران است پس چرا نام کروز به هر بهانه‌ای بر زبان نمایندگانی که از جبهه تندرو هستند جاری است؟ این نمایندگان که بعضی از آنها حتی چند دوره است که در مجلس شورای اسلامی هستند، چرا در این مقطع در پی احقاق حق سهامداران و حفظ مدیریت دولتی بر ایران خودرو هستند؟
در دنیای صنعت خودرو بسیاری از قطعه‌سازان مطرح دنیا سهامدار شرکت‌های خودروساز هستند و اگر کروز هم سهامدار ایران خودرو باشد که این اتفاق نیافتاده و شرکت کروز سهامدار ایران خودرو نیست، بر اساس قوانین تجارت آزاد چه مشکلی ایجاد می‌کند؟ منافع چه کسانی با واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی به خطر می‌افتد که فریاد وامصیبتا بلند شده؟
از سال 1390 یک عضو هیات مدیره و از سال 1401 تنها دو عضو هیات مدیره آنهم به صورت غیرموظف به عنوان نمایندگان کنسرسیوم بخش خصوصی در هیات مدیره ایران خودرو حضور داشته اند و در طول این سالها بخش دولتی با تعیین 3 عضو هیات مدیره توانسته است مدیر عامل دولتی را بر منصب بزرگترین تولیدکننده خودرو در ایران بنشاند که نتایج آن هم برای تمام فعالان اقتصادی اظهر من الشمس است.
از نمایندگان مجلس که مخالف واگذاری مدیریتی ایران خودرو به بخش خصوصی هستند باید یک سوال اساسی پرسید. زیان انباشته ایران خودرو با مدیرعامل مشخص شده در بخش دولتی که تمام متخصصان به آن اذعان دارند چرا فریاد شما را به آسمان بلند نکرد؟
اتفاقا تجربه گروه خودروسازی بهمن یک مثال خوب برای واگذاری مدیریتی به بخش خصوصی است. گروه خودروسازی بهمن بعد از واگذاری به بخش خصوصی شرایط بسیار موفقی را پشت سر می‌گذارد. تعداد پرسنل این شرکت بیش از دو برابر شده است و تولید آن نیز 150 درصد افزایش داشته و محصولات به مراتب باکیفیت‌تر و به روزتری را وارد بازار خودرو ایران کرده است. شرکت خودروسازی بهمن از رتبه 68 در سال 1394 بعد از واگذاری به رتبه 33 در سال 1402 صعود کرد و روز به روز هم بر تنوع سبد محصولات خود می‌افزاید.
آقایان نماینده مجلس، شما در پی عقب ماندگی و درجا زدن ایران خودرو هستید یا حامی پیشرفت و تنوع و به روز شدن محصولات خودرویی ایران خودرو؟ آیا وقت آن نرسیده این غول زیانده خودروسازی به بخش خصوصی واگذار شود تا حداقل بخش خصوصی برای حفظ دارایی و سهام خود هم شده بتواند حرکتی مثبت را در صنعت خودرو کشور رقم بزند؟
و سوال آخر اینکه، در پشت پرده این فریادها منافع چه کسانی تامین می‌شود که نام شرکتی آورده می‌شود که در بین سهامداران بخش خصوصی ایران خودرو دیده نمی‌شود؟ آیا استفاده از نام کروز برای انحراف افکار عمومی نیست؟
