اقتصاد مدیا – وقتی صحبت از سرمایهگذاری میشود، ذهن اکثر ایرانیها ناخودآگاه به سمت طلا، دلار یا ملک میرود. اما واقعیت اقتصاد امروز ایران چیز دیگری را نشان میدهد:
در لایههای زیرین صنعت، بازارهایی وجود دارند که برخلاف بازارهای اشباعشده، تشنهی نقدینگی و نوآوری هستند.
صنعت ایران هنوز بخشهای بسیاری دارد که کمتر شناخته شدهاند اما ظرفیت بالایی برای سودآوری دارند. شناسایی این «فرصتهای نامرئی» میتواند مسیر رشد تولید و حتی صادرات را هموار کند. اما سوال اصلی اینجاست: پول هوشمند اکنون باید به کدام سمت برود؟
چرا صنعت؟ چرا الان؟
شاید بپرسید با وجود نوسانات اقتصادی، آیا سرمایهگذاری در تولید توجیه دارد؟ پاسخ در «مزیت رقابتی» نهفته است. ایران یکی از غنیترین کشورها در منابع طبیعی و مواد اولیه است. وجود معادن، نفت و گاز باعث شده تا در صنایع پاییندستی، هزینهی تمامشدهی محصول نسبت به رقبای جهانی پایینتر باشد.
این یعنی اگر سرمایهگذار به جای خامفروشی، به سمت تکمیل زنجیره ارزش برود، حاشیه سود تضمین شدهای خواهد داشت.
معدن طلا در زبالهها (صنعت بازیافت)
یکی از عجیبترین و بکرترین بازارها در ایران، صنعت مدیریت پسماند و بازیافت است. در حالی که در دنیا این صنعت به «طلای کثیف» معروف است، در ایران هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. با توجه به حجم بالای تولید زباله و نیاز صنایع به مواد اولیه ارزان (مثل پلاستیک و فلزات بازیافتی)، ورود به این حوزه یک بازی برد-برد است. هم سودآوری بالایی دارد و هم از نظر محیطزیستی حیاتی است. این بازار هنوز بازیگران بزرگ زیادی ندارد و میدان برای تازهواردها باز است.
حلقه مفقوده: صنایع پاییندستی
بسیاری از سرمایهگذاران به اشتباه فکر میکنند باید یک پتروشیمی عظیم بسازند! اما سود اصلی در کارگاههای کوچک و متوسطی است که مواد پتروشیمی را به محصولات نهایی (قطعات خودرو، بستهبندی نوین، تجهیزات پزشکی) تبدیل میکنند. صنایع پاییندستی به دلیل دسترسی آسان به مواد اولیه داخلی، کمترین تأثیر را از تحریمها میپذیرند و بازاری نقد دارند.
نقشهی راه برای ورود هوشمندانه
برای موفقیت در این اقیانوس آبی، صرفاً داشتن سرمایه کافی نیست. شناخت دقیق نیاز بازار و فاصلهگرفتن از مدلهای سنتی ضروری است. امروزه تحلیلگران اقتصادی توصیه میکنند که قبل از هر اقدامی، حوزههای پرتقاضا برای کسبوکار را بر اساس دادههای روز و نیازهای واقعی کشور شناسایی کنید. ورود بدون مطالعه به بازارهایی که عرضه در آنها زیاد است، نتیجهای جز شکست ندارد. اما تمرکز بر نقاطی که «تقاضا» از «عرضه» پیشی گرفته (مانند تجهیزات صنعتی دانشبنیان یا فرآوری مواد معدنی)، ریسک سرمایهگذاری را به شدت کاهش میدهد.
تجهیزات دانشبنیان؛ عبور از مونتاژ
دوران مونتاژکاری رو به پایان است. یکی دیگر از فرصتهای کمتر دیده شده، تولید تجهیزات صنعتی هایتک (High-Tech) است. صنایعی که نیاز به ماشینآلات دارند، سالانه ارز زیادی برای واردات خارج میکنند. شرکتهایی که بتوانند این تجهیزات را با مهندسی معکوس یا نوآوری در داخل تولید کنند، با بازاری تشنه و آماده مواجه خواهند شد.
جمعبندی
بازارهای بکر ایران منتظر نمیمانند. با حرکت اقتصاد به سمت هوشمندسازی و بهرهوری، پنجرههای فرصت در صنایعی مثل بازیافت، فرآوری معدنی و انرژیهای پاک به سرعت پر خواهند شد. پیشنهاد نهایی ما این است: به جای پیروی از موجهای هیجانی بازار ارز، به سمت خلق ارزش در صنایع خالی از رقیب حرکت کنید.
