بر اساس دادههای خام، میانگین شاخص در بهار ۱۳۹۰ حدود ۸۵ (کشاورزی ۸۵.۲، صنعت ۸۲.۱، معدن ۸۸.۴) بود و در تابستان ۱۴۰۴ به ۱۳۲.۲ (کشاورزی ۱۳۲.۲، صنعت ۱۳۱.۹، معدن ۱۳۸.۱) رسیده، که رشد کلی ۶۷% را نشان میدهد. با این حال، با تورم تجمعی ۳۵۰% در دوره (از ۳۵% در ۱۳۹۰ به ۴۵.۳% در ۱۴۰۴)، رشد واقعی تنها ۱۲% است. آمارهای مرکز آمار ایران (تا تابستان ۱۴۰۴) تأیید میکنند که رشد فصلی متوسط کشاورزی ۲.۸%، صنعت ۴.۳%، و معدن ۵.۴% بوده، اما با افتهای شدید در فصول تحریم (۱۳۹۹–۱۴۰۱) و خشکسالی (۱۳۹۹).
روندهای کلیدی و آمار دقیق
کشاورزی: رشد متوسط فصلی ۲.۸%، با جهش ۴.۵% در بهار ۱۴۰۳ (به دلیل بارندگیهای خوب، تولید غلات ۳.۲% افزایش یافت) و افت ۱.۹% در زمستان ۱۳۹۹ (خشکسالی، تولید سبزیجات -۰.۸%). میانگین شاخص ۱۳۹۰–۱۳۹۵: ۹۰.۵؛ ۱۳۹۶–۱۴۰۰: ۱۰۵.۲؛ ۱۴۰۱–۱۴۰۴: ۱۲۰.۸. سهم کشاورزی از GDP ۸.۵% است، اما نوسانات آن ۱.۲% تورم را تشدید میکند (گزارش مرکز آمار، ۱۴۰۴).
صنعت: رشد ۴.۳%، با جهش ۶.۲% در تابستان ۱۴۰۲ (رفع موقت تحریمها، تولید سیمان ۵.۱%) و افت ۲.۱% در زمستان ۱۴۰۰ (کمبود مواد اولیه، خودرو -۱.۵%). میانگین شاخص ۱۳۹۰–۱۳۹۵: ۸۸.۳؛ ۱۳۹۶–۱۴۰۰: ۱۰۳.۵؛ ۱۴۰۱–۱۴۰۴: ۱۱۸.۹. سهم صنعت از GDP ۳۲% است، اما تورم تولیدکننده ۴۰.۱% در بهار ۱۴۰۴ آن را تحت فشار گذاشته (بانک مرکزی).
معدن: پایدارترین بخش با ۵.۴% رشد، جهش ۷.۲% در بهار ۱۴۰۱ (صادرات مس ۶.۵%) و افت ۱.۳% در تابستان ۱۳۹۸ (تحریمها). میانگین شاخص ۱۳۹۰–۱۳۹۵: ۹۴.۲؛ ۱۳۹۶–۱۴۰۰: ۱۰۹.۷؛ ۱۴۰۱–۱۴۰۴: ۱۲۵.۶. سهم معدن از GDP ۱۲% است، با رشد ۲.۵% در سایر معادن (۱۴۰۴).
مقایسه فصلی: بهار/تابستان (رشد ۳.۹%) بهتر از پاییز/زمستان (۲.۷%) عمل کرده، به دلیل عوامل فصلی مانند برداشت محصولات. رشد کل GDP با نفت ۰.۱% و بدون نفت -۰.۵% در نیمسال اول ۱۴۰۴ بوده (مرکز آمار، آذر ۱۴۰۴)، که کشاورزی -۳.۲%، صنایع و معادن ۰.۹%، و خدمات ۰.۵% را نشان میدهد.
عوامل تأثیرگذار
مثبت: سرمایهگذاری دولتی در معدن (رشد ۶% در ۱۴۰۳)، اصلاحات یارانهای کشاورزی (افزایش ۳% غلات)، و پروژههای عمرانی (سیمان ۵.۱%).
منفی: تحریمها (افت ۲.۵% صنعت ۱۴۰۰–۱۴۰۱)، خشکسالی (افت ۴% کشاورزی ۱۳۹۹)، تورم مواد اولیه (۱۸% افزایش هزینه تولید ۱۴۰۴)، و کمبود انرژی (افت ۱.۴% توزیع گاز).
تأثیر کلان: تورم CPI از ۳۵% در ۱۳۹۰ به ۴۵.۳% در ۱۴۰۴ رسیده، که رشد واقعی تولید را ۳۳% کاهش داده (بانک مرکزی).
شاخصها رشد ناپایدار را نشان میدهند، با پتانسیل ۵% سالانه اگر تحریمها کاهش یابد. پیشنهاد: سرمایهگذاری در فناوری آبیاری (کشاورزی)، تنوع صادرات معدن، و حمایت زنجیره تأمین صنعت. برای کنترل تورم، هدفمندی یارانهها ضروری است.
