بر اساس تازهترین گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) در شهریور ۱۴۰۴ به عدد ۳۸۴.۶ واحد افزایش یافت که نسبت به ماه قبل ۳.۸ درصد رشد نشان میدهد. همزمان، تورم نقطهبهنقطه نیز به ۴۵.۳ درصد رسید؛ رقمی که از اردیبهشت ۱۴۰۲ تاکنون بیسابقه بوده و بار دیگر نگرانیها درباره کاهش قدرت خرید خانوارها را افزایش داده است. تورم سالانه نیز در همین دوره ۳۷.۵ درصد ثبت شده است. بررسی جزئیات نشان میدهد شکاف تورمی میان دهکهای درآمدی همچنان پابرجاست، دهک اول (کمدرآمدترین) با تورم سالانه ۳۸.۴ درصد بیشترین فشار را تحمل کرده، در حالی که برای دهک دهم این عدد ۳۶.۸ درصد گزارش شده است. این اختلاف ۱.۶ واحد درصدی بار دیگر نشان میدهد که دهکهای پایین جامعه بیشتر تحت تأثیر افزایش قیمتها، بهویژه در بخش خوراکیها و آشامیدنیها، قرار دارند. این درحالیه که آمار های دیگر حاکی از این مسئله است که بیش از 57 درصد درآمد ها صرف هزینه مسکن میشه حدس زد که دهک اول بیشتر مستاجر هستند.
کارشناسان اقتصادی مهمترین دلایل جهش اخیر را افزایش قیمت مواد غذایی، نوسانات شدید بازار ارز، رشد نقدینگی و عدم قطعیتهای سیاسی و تجاری میدانند. در ماههای گذشته، نرخ ارز به شکل قابلتوجهی نوسان داشته و همین عامل موجب رشد هزینههای واردات و به تبع آن بالا رفتن قیمت کالاهای اساسی شده است. علاوه بر این، سیاستهای پولی کنونی و افزایش پایه پولی نیز زمینهساز تشدید انتظارات تورمی در جامعه شده است. پیامدهای این وضعیت بهطور مستقیم بر معیشت خانوارها آشکار است. با وجود آنکه در سال جاری بخشی از دستمزدها افزایش یافته، رشد حقوق و درآمدها از شتاب تورم عقب مانده و قدرت خرید واقعی بسیاری از خانوارها کاهش چشمگیری داشته است. در نتیجه، بخش بزرگی از درآمد ماهانه به هزینههای ضروری مانند خوراکیها و مسکن اختصاص مییابد و امکان پسانداز یا مصرف کالاهای غیراساسی روزبهروز کمتر میشود. اقتصاددانان هشدار میدهند اگر دولت و بانک مرکزی برنامهای فوری و شفاف برای مهار تورم ارائه ندهند، فشار معیشتی بر دهکهای پایین بیشتر خواهد شد. همگی خسته نباشید.
