آسیا همچنین خانه برخی از کشورهایی در خاورمیانه و اوراسیا است که بیشتر تحت تأثیر تغییرات آب و هوایی قرار دارند. به این دلایل و دلایل دیگر، امنیت غذایی در آسیا از طریق بسیاری از پیوندهای متقابل آب – انرژی بر امنیت غذایی جهانی تأثیر می گذارد.

مهمترین مسئله در دسترس بودن آینده مواد غذایی مهم برای امنیت غذایی مانند برنج، ماهی، سبزیجات و پروتئین حیوانی است. انتظار می رود رشد تقاضا برای برنج و پروتئین حیوانی به طور خاص از طریق تقاضا برای مصرف آب و افزایش انتشار گازهای گلخانه ای (GHG) بر محیط زیست فشار وارد کند.

موسسه تحقیقات بین المللی برنج تخمین زده است که تا سال 2050 به 60 میلیون تن برنج اضافی نیاز خواهد بود. ماهی گیری در دریاهای آزاد هم توسط عواملی مانند صید بیش از حد و صید غیرقانونی که ذخایر ماهی های صید شده را کاهش می دهد، از بین می رود. تولید سبزیجات با محتوای مواد مغذی بالا به دلیل تغییرات آب و هوایی و تقاضای مصرف کنندگان برای بهبود تغذیه معدنی با چالش بیشتری مواجه خواهد شد، در حالی که تقاضا برای گوشت از دام هایی که در فضای باز یا در فضاهای بسته رشد می کنند تا سال 2050 تقریباً دو برابر خواهد شد.

نحوه واکنش کشورها تحت تأثیر وضعیت تحول کشاورزی، وضعیت توسعه اقتصادی آنها، و همچنین سیاست های کشاورزی کشورهایی است که بین کشاورزان و نیازهای مصرف کننده تعادل ایجاد می کنند. می توان انتظار داشت که عملکرد کشاورزی در دو غول آسیایی، چین و هند، بر پویایی عرضه و تقاضای غذا در آسیا و فراتر از آن تأثیر بگذارد.

امروزه هند به بزرگترین صادرکننده برنج در جهان تبدیل شده است و یکی از صادرکنندگان مهم حبوبات است. تغییر به سمت پایداری در علم کشاورزی هند توسط بنیاد تحقیقاتی MS Swaminathan (MSSRF) که در سال 1988 با بودجه جایزه جهانی غذا تأسیس شد، به خوبی تجسم یافته است.  چین، اگرچه یک تولیدکننده بزرگ محصولات کشاورزی است، اما مستعد رویدادهای شدید آب و هوایی غیرمنتظره است که این کشور را مجبور به خرید از بازارهای جهانی برای اطمینان از برآورده شدن نیازهای داخلی خود و تامین ذخایر راهبردی اش می کند. مقادیری که هند می تواند صادر کند و نیازمندی های وارداتی چین ، به شدت بر کشورهایی تأثیر می گذارد که به مواد غذایی وارداتی از طریق تجارت آزاد متکی هستند.

کشاورزی دیجیتال

پتانسیل ارائه شده از طریق فناوری‌هایی مانند دیجیتال، بیوتکنولوژی، تخمیر دقیق، فناوری کشاورزی شهری، فناوری‌های غذایی جدید، ارزش‌گذاری زباله و پروتئین‌های جایگزین تاکنون در کشورهای آسیایی آزمون شده است.

کشاورزی دیجیتال توسط بسیاری از دولت‌های آسیایی برای ارائه مسیری برای بهبود بهره‌وری، به ویژه افزایش بازده و کاهش هزینه‌های تولید مورد توجه قرار گرفته است. نمونه قابل توجه همایش اخیر وزرای کشاورزی و جنگلداری آسه آن است که دستورالعمل های ASEAN را در مورد ارتقای استفاده از فناوری های دیجیتال برای بخش غذا و کشاورزی آسه آن تایید کرده اند. البته بر این نکته هم باید تاکید نمود که آینده ای که در آن تولیدات کشاورزی دیجیتالی می شود، برای برخی از بزرگ ترین شرکت های جهان نوید خوبی دارد، اما مشکلات مرتبط با کشاورزی صنعتی را حل نشده باقی می گذارد.

بخش صنعت-کشاورزی مدت‌هاست که به دلیل اعمالی که به تغییرات آب و هوایی، تخریب محیط‌زیست و فقر روستایی کمک می‌کند، با انتقاد مواجه شده است و با این حال این بخش عملاً هیچ گامی برای بهبود کیفیت و پایداری یا ارتقای عدالت اجتماعی برنداشته است.

این پدیده اصلا تعجب آور نیست. اگرچه بیش از 570 میلیون کشاورز و هفت میلیارد مصرف کننده در سراسر جهان وجود دارد، اما تنها تعداد انگشت شماری از شرکت ها زنجیره ارزش جهانی صنعتی-کشاورزی – از مزرعه تا پیشخوان مغازه را کنترل می کنند. با توجه به سود بالا و قدرت سیاسی گسترده این شرکت ها، تغییر وضعیت موجود به نفع آنها نیست.

علاوه بر این، تمرکز بازار در بخش کشاورزی به دلیل افزایش تقاضا برای مواد خام کشاورزی مورد نیاز در غذا، خوراک دام و تولید انرژی در حال افزایش است. بهرحال این شرکت ها، سبد خرید ما را کنترل می کنند. از سال 2022، حداقل 40 درصد از تجارت جهانی کالاهای کشاورزی تنها توسط ده شرکت کنترل می شود.

اما نکته مهم تر آن است که مرکز جغرافیایی قدرت بارون‌های غذا در حال تغییر از غرب به شرق است. قدرت عظیم چین را در تجارت جهانی غذا و نهادهای دولتی تاثیرگذار آن مانند گروه Syngenta در میان تعداد انگشت شماری از شرکت های تجارت کشاورزی جهانی که زنجیره غذایی صنعتی جهانی را کنترل می کنند ظهور کرده است. جدا از این، گروه COFCO چین دومین تاجر بزرگ کالاهای کشاورزی در جهان پس از کارگیل ایالات متحده است.

در دهه‌های گذشته، کشاورزی صنعتی عمدتاً تحت سلطه شرکت‌های مستقر در آمریکای شمالی و اروپا بود و عمدتاً بر تأمین تقاضای بازار در آن مناطق متمرکز بود. امروز، بازیگران شرکت‌ها در جنوب جهانی، به‌ویژه چین و هند، زنجیره غذایی صنعتی را تغییر می‌دهند، قابل توجه است که هند اخیراً با ایالات متحده، اسرائیل و امارات متحده عربی دست به دست هم داده است تا پارک های غذایی ایجاد کنند که از فناوری و داده های بزرگ در گروه I2U2 (هند، اسرائیل، ایالات متحده و امارات متحده عربی) استفاده می کنند.

هند تراکتورهای بدون راننده یا خودرانی تولید می کنند که از هوش مصنوعی، GPS   و سایر ویژگی های روباتیک استفاده می کنند. غول‌های فناوری آسیای جنوبشرقی هم در حال تبدیل شدن به بازیگران اصلی در بخش مواد غذایی هستند که داده‌ها، شبکه‌ها و هوش مصنوعی را که از زنجیره غذایی دیجیتالی شده پشتیبانی می‌کنند، مدیریت می‌کنند. در طول 25 سال گذشته، با شروع انقضای حق ثبت اختراع در مورد مواد شیمیایی کشاورزی پرفروش، تولیدکنندگان آفت کش‌های عمومی، به ویژه در چین و هند، الیگوپولی‌های به هم پیوسته ایجاد نموده ،بازارهای بزرگی را با تولید فرمول های ارزان تر محصولات پس از ثبت اختراع ایجاد کردند و با رشد انفجاری آفت کش های عمومی، کشاورزی حتی بیشتر به مواد شیمیایی سمی زراعی، به ویژه در آسیا وابسته شده است.

طبق گزارش Food Barons 2023، شرکت‌های هندی Swiggy و Zomato جزو ده خدمات برتر تحویل غذا هستند. گزارش جدید گروه ETC نشان می‌دهد که با تغییر سلطه بر بازارهای مواد غذایی به سمت شرق به سمت کشورهایی مانند هند و چین، چهار تا شش شرکت بر بازار جهانی در بخش‌های کلیدی، تحقیقات کشاورزی و تصمیم‌گیری‌های سیاستی تأثیر می‌گذارند. وقتی صحبت از مواد شیمیایی کشاورزی مانند بذر، آفت کش ها و کودها می شود، گروه سینجنتا چین، بزرگترین شرکت شیمیایی کشاورزی جهان، یک چهارم سهم بازار جهانی را در اختیار دارد.

دولت چین علاوه بر اینکه تولیدکننده پیشرو در جهان آفت‌کش‌های بدون ثبت اختراع و ژنریک است، یک نیروگاه چندملیتی ورودی ag (Syngenta) با محوریت تحقیق و توسعه و حضور جهانی دارد. هولدینگ UPL Limited هند، پنجمین شرکت بزرگ مواد شیمیایی کشاورزی جهان، با فروش 4900 میلیون دلاری (39000 کرور) در سال 2020، 7.9 درصد از سهم بازار جهانی را در اختیار داشت. در بخش تجهیزات کشاورزی، که شامل تراکتور، ابزار کشاورزی و ماشین آلات مورد استفاده برای سمپاشی مواد شیمیاییو تولید پهپادها برای سمپاشی دقیق است، به جز شرکت Kubota در ژاپن ، هولدینگ ماهیندرا و ماهیندرا هند در جایگاه ششم جهان قرار دارد و 2 درصد از سهم بازار را در اختیار دارد. در داخل هند، ماهیندرا و ماهیندرا بیش از 40 درصد از بازار داخلی تجهیزات کشاورزی را در اختیار دارند. در این گزارش آمده است که کنترل آن بر بازار همچنان در حال رشد است و فروش داخلی آن در ژوئن 2021 نسبت به سال قبل 31 درصد افزایش یافته است.

هند در حال جذب بازیگران بزرگ فناوری در کشاورزی است که پتانسیل‌های زیادی برای ایجاد سیستم‌های کنترل فراگیر در کشاورزی و شکل‌دهی به تصمیمات کشاورزان و انتخاب‌های مصرف‌کننده در سراسر زنجیره غذا دارند. دیجیتالی شدن زنجیره غذایی و فناوری در آسیا، بازار را به سمت شرکت‌های بزرگ سوق داده است که سرمایه‌گذاری زیادی در اکوسیستم دیجیتال برای گسترش پایگاه خود انجام می‌دهند. در میان ده شرکتی که اپلیکیشن‌های تحویل غذا، که خدمات تحویل غذای پخته شده را ارائه می‌کنند و سهم عمده ای از بازار را در اختیار دارند، شرکت های هندی Swiggy و Zomato  به چشم میآیند.

در خصوص فنآوری‌های بیوتکنولوژیک، در حالی که صادرکنندگان بزرگ مانند برزیل، ایالات متحده آمریکا، کانادا، آرژانتین و غیره سیاست توسعه محصولات بیوتکنولوژی را اتخاذ کرده‌اند، کشورهای آسیایی اغلب به دلایل علمی مشکوک در جذب این فناوری کند بوده‌اند. اما ممکن است یک تغییر اساسی در دیدگاه متخصصین آسیایی در راه باشد، زیرا چین در سال 2023 اعلام کرده است که قصد دارد در رشد محصولات اصلاح شده ژنتیکی پیشرو باشد. محیط کنترل‌شده کشاورزی به دلیل عدم قطعیت‌های آب‌وهوا در حال گسترش است و مزارع سبزیجات سرپوشیده در مناطق شهری که تحت نور مصنوعی رشد می‌کنند و مزارع ماهی‌های سرپوشیده با استفاده از سیستم‌های آبزی پروری چرخشی با فناوری پیشرفته (RAS) بهترین نمونه است.

در دهه 2020 نیز استفاده از بیوتکنولوژی به نام تخمیر دقیق برای رشد سلول‌های حیوانی و گیاهی در راکتورهای زیستی برای غذا یا عصاره‌های غذا، تجدید حیات شد. سرمایه گذاری در مواد غذایی جدید مانند گوشت پرورشی و پروتئین گیاهی یا میکروبی در اوایل سال 2020 به میلیاردها دلار رسید. از زمانی که سنگاپور برای اولین بارتولید گله مرغ پرورشی دستکاری شده ژنتیکی را در سال 2020 تایید کرد، اگرچه سیستم‌های نظارتی در عملیاتی شدن کند هستند اما بالاخره تسلیم واقعیت های علمی شدند.

ظهور یک اکوسیستم استارت‌آپی کشاورزی

آسیا شاهد ظهور یک اکوسیستم استارت‌آپی کشاورزی پر جنب و جوش هم بوده است که عمدتاً توسط تأمین مالی خصوصی و ونچرکاپیتال ها تغذیه می‌شود. اما فعال کردن نوآوری‌ها مستلزم انجام فعالیتهای بیشتری برای آماده‌سازی فعالانه محیط مالی-پولی، توجیه مصرف‌کنندگان و نهادسازی و تنظیم‌گری دقیق برای جذب محصولات غذایی جدید و فناوری‌های نو است.

به طور فزاینده‌ای، بسیاری از مؤسسات و شرکت‌های عمومی متوجه شده‌اند که تولید فناوری‌های جدید بدون اقدامات همراه در سیستم‌های انتقال فناوری مانند گسترش عمومی، پذیرش مصرف‌کننده و برنامه‌های ترویجی-ارتباطی مناسب مانند برنامه‌هایی که از ارتباطات و کاهش ریسک استفاده می‌کنند، کافی نیست. لذا تصویب قوانین تازه و سرمایه‌گذاری‌ها برای «سرعت بخشیدن به نوآوری و تسریع انتقال دانش» به منظور افزایش «استفاده از فناوری‌های دیجیتال و راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت برای محصولات کشاورزی» ضروری تلقی شده‌اند.

با پیش‌بینی افزایش بیشتر تقاضای غذا در آسیا همراه با افزایش آگاهی زیست‌محیطی، کشورهای آسیایی باید حرکت خود را به سمت استفاده از فناوری‌ها و اجرای سیاست‌هایی که از سیستم‌های غذایی پایدار حمایت می‌کنند تسریع کنند. این سیستم های غذایی باید منابع طبیعی را حفظ کنند و به طور همزمان معیشت میلیون ها کشاورز کوچک و غذای مقرون به صرفه را برای مصرف کنندگان فراهم کنند. اما برای تضمین امنیت غذایی، دولت‌ها باید یک «پارادایم آمادگی» بر اساس سناریوهای «آینده» عرضه و تقاضای منطقی تر مواد غذایی داشته باشند که هرکدام برنامه واکنشی خاص خود را دارند. تغییر به سمت یک رویکرد بین بخشی “کل سیستم غذایی” که شامل بسیاری از سازمان های دولتی مربوطه می شود، مورد نیاز است.

اغلب، کشاورزی تنها بخش مسئول امنیت غذایی بوده است و این باید تغییر کند. سیستم غذایی جهانی در شکل کنونی آن ناسالم و ناپایدار است، و اگر قرار است اهداف توسعه پایدار جهانی محقق شود، تغییرات دگرگون کننده اکوسیستم نوآور های کشاورزی قاره آسیا در محیط پرتلاطم فنآوری های غذایی ضروری است.