غلامرضا گودرزی روز یکشنبه در نشست خبری گفت: سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ پاییز امسال با همکاری مرکز آمار و دستگاه‌های متعدد برگزار شد و اکنون بازبینی و بررسی کیفیت داده‌ها در مرکز آمار پایان یافته است.

وی افزود: وقتی یک سرشماری به پایان می رسد، کار بررسی و تحلیل داده‌ها در پژوهشکده‌ها و مرکز آمار آغاز و تا سال آینده نتایج جدیدتری از سرشماری اعلام می‌شود.

گودرزی با بیان اینکه در سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ استانداران، فرمانداران و دهیاران همکاری لازم را با مرکز آمار داشتند، ادامه داد: در کنار خوداظهاری از افراد، از کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی نیز برای راستی آزمایی داده‌ها بهره بردیم، نیروهای مسلح و فراجا هم در تامین امنیت سرشماری به ما کمک کردند. معلمان روستایی هم در معرفی اهمیت سرشماری کشاورزی به روستاییان به ما همکاری داشته و حتی از سامانه شاد نیز بهره بردیم.

وی خاطرنشان کرد: از سامانه‌های مختلف کشور برای تضمین صحت داده‌ها استفاده کردیم و با تقاطع گیری از این سامانه‌ها، کیفیت داده‌های خود را صحت سنجی کردیم؛ از شرکت‌های دانش‌بنیان برای اولین بار در چند مرحله استفاده کردیم و قوه قضاییه هم در جاهایی که لازم بود کمک کرد تا کار سرشماری جلو برود، جلساتی هم با نمایندگان مجلس داشتیم و تمام تلاش ما این بود تا نتایج سرشماری برای کشور مثمر ثمر باشد.

رئیس مرکز آمار ایران با بیان اینکه پنجشنبه گذشته (۲۳ اسفند)‌ جلسه‌ای با رییس جمهور داشتیم و نتایج سرشماری را به دکتر پزشکیان ارائه دادیم، گفت: ۱۵ هزار نفر در سرشماری به ما کمک کردند که ۶ هزار نفر از مراجعه کنندگان به درب منازل از بانوان بودند؛ شرایط اقلیمی هم متفاوت بود و در برخی استان‌ها بارش برف داشتیم و در همان زمان در برخی استان‌ها مامورِ آمارگیر با مشکل گرما مواجه می‌شد.

وی ادامه داد: ویژگی دیگر سرشماری امسال که به ارتقای کیفیت داده‌ها کمک کرد، اتاق پایش دائمی کیفیت داده‌ها بود و در ستاد مرکز آمار داده‌هایی که وارد سامانه می‌شد در لحظه کیفیت سنجی و اگر مشکلی دیده می‌شد، بلافاصله به مامور اعلام می‌شد تا داده‌ها را اصلاح کند و در نتیجه تقریبا همه ماموران در همان ماموریت اول کار را به سرانجام رساندند.

رئیس مرکز آمار ایران بیان کرد: کارگروه کاهش ریسک داشتیم که تمام مخاطرات فنی و اجرایی را بررسی کردند. مردم هم با ما در فرآیند جمع‌آوری اطلاعات همکاری خوبی در سرجمع کشور داشتند.

وی تأکید کرد: آخرین سرشماری ما ۱۳۹۳ بود و امسال بعد از ۱۰ سال است که سرشماری جدید برگزار می‌شود؛ هدف این بود که این آخرین سرشماری به این روش باشد و از این پس به سمت سرشماری «ثبتی – معنا» می رویم که سرشماری نفوس و مسکن به این صورت انجام می‌شود، البته در تمام دنیا در کنار سرشماری ثبتی – معنا، آمارگیری دستی هم انجام می‌شود.

۸۹ درصد کشاورزی کشور در مناطق روستایی انجام می‌شود

رئیس مرکز آمار ایران سپس به ارائه جزئیات آماری در سرشماری کشاورزی امسال پرداخت و گفت: ۸۹ درصد کشاورزی کشور در مناطق روستایی و ۱۱ درصد در مناطق شهری انجام می‌شود. بهره‌برداران غیر ساکن در حوزه کشاورزی زیادند، که کار ما را سخت کرده بود و سبب شد با سایر روش‌ها مانند پرسشگری تلفنی آمار را به دست بیاوریم.

گودرزی افزود: در زراعت ۶.۵ درصد، باغداری ۱۶.۸ درصد و در کشت گلخانه‌ای ۱۶۱ درصد، افزایش فعالیت کشاورزی نسبت به سال ۱۳۹۳ داشتیم که نشان‌دهنده افزایش کشت گلخانه‌ای در دهه گذشته است.

وی اظهار داشت: در حوزه دامپروری در دام سبک کاهش ۱۲ صدم درصدی نسبت به ۹۳ را شاهد بودیم و در دام سنگین ۲۵ درصد و پرورش طیور سنتی ۷.۹ درصد کاهش نسبت به سرشماری ۱۰ سال قبل داشتیم. همچنین در پرورش زنبور عسل ۵۰ درصد، افزایش پرورش ماهی ۲۲ درصد و پرورش کرم ابریشم ۱۰.۷ درصد افزایش نسبت به سال ۹۳ داشتیم.

فعالیت بیش از ۴ میلیون بهره بردار در حوزه کشاورزی

این مقام مسئول یادآور شد: ۴ میلیون و ۲۸۰ هزار نفر بهره‌بردار حوزه کشاورزی داریم که ۶ درصد افزایش نسبت به سال ۹۳ داشته است. مساحت اراضی کشاورزی ۱۵.۴۳ میلیون هکتار است که ۵ درصد افزایش داشته است. سطح کشت گندم نسبت به ۹۳، ۲۹ درصد افزایش و جو ۲۲ درصد کاهش داشته و در برنج نیز ۲۸ درصد افزایش سطح کشت داشته‌ایم.

وی تصریح کرد: با اینکه تعداد بهره‌برداران دام سبک و سنگین نسبت به ۹۳، کاهش داشته اما تعداد دام سبک در سرشماری امسال نسبت به سال ۹۳، ۴۵.۵ درصد رشد کرده است. ۹۲ درصد بهره برداران بخش کشاورزی مرد و ۸ درصد زن هستند درحالیکه سهم زنان در ۹۳، ۴ درصد بود.

گودرزی یادآور شد: ۲۳ درصد بهره‌برداران کشاورزی بی‌سواد هستند که در سال ۹۳ این رقم ۳۵ درصد بود. میانگین سن بهره‌برداران به ۵۳ سال رسیده و مساحت اراضی زراعی ۱۵.۴ میلیون هکتار است. برهمین اساس ۴۷ درصد آن دیم و ۳۳ درصد آبی است و اراضی زیر کشت در مجموع ۱۳.۳ میلیون هکتار است.

رئیس مرکز آمار ایران گفت: ۶۵ درصد سطح کاشت گندم است درحالی که در سال ۹۳ این رقم ۵۶ درصد بود؛ ۴ درصد سطح کشت برنج و ۱۲ درصد جو است. ۶۲ درصد اراضی کشاورزی، دیم و ۳۸ درصد آبی است. ۵۳ میلیون رأس دام سبک و ۵ و نیم میلیون رأس دام سنگین در کشور داریم که ۶ درصد آن شتر و گاومیش و بقیه گاو و گوساله است.

این مقام مسئول بیان کرد: استفاده از آبیاری نوین از ۲۷ هزار در سال ۸۲ به ۵۰۳ هزار بهره‌بردار در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. کاهش بهره‌برداری کشاورزی در استان‌های گیلان، مازندران، اصفهان و مناطق ییلاقی استان تهران داشتیم و برهمین اساس تغییر کاربری اراضی رخ داده است. افزایش بهره‌برداران غیر ساکن و مهاجرت از روستا به شهر را شاهد بودیم، برخی واحدهای کشاورزی توسط اتباع اداره می‌شود.

وی تأکید کرد: سرشماری کشاورزی نشان داد که کشاورزی ما به سمت مدرن شدن پیش می‌رود ولی باید مراقب باشیم واحدهای کشاورزی کوچک از بین نرود تا روستاییان به حاشیه شهرها مهاجرت نکنند. تغییر کاربری اراضی کشاورزی پدیده بسیار خطرناکی است و عمدتا در استان‌های مهم بخش کشاورزی ما در حال رخ دادن است.