صنعت سریال‌سازی در ایران طی سال‌های پساکرونا، رشد خیره‌کننده‌ای به لحاظ کمی و کیفی داشته است. با ورود جدی پلتفرم‌ها در عرصه تولید، بخش خصوصی به‌نوعی تقویت شد و توانست در برابر شمایلی که رسانه ملی از سریال‌سازی ارائه می‌داد، شاکله مضمونی دیگری را به مخاطب عرضه کند.
در نتیجه این فرآیند، سریال‌های ایرانی توانستند آن دسته از مخاطبانی که اساسا با سریال‌های تلویزیونی ارتباط برقرار نمی‌کردند را جذب کرده و به یک جامعه آماری بالا برسد که سبب شد تا این پلتفرم‌ها، مسیر تولید کمی سریال‌ها را با جدیت ادامه دهند. برخی از این پلتفرم‌ها حتی اقدام به تجهیز لجستیکی کردند و ابزارهایی را برای ساخت سریال خریداری کردند تا بهره‌وری تولیداتی خود را در طول سال به لحاظ کمی و کیفی افزایش دهند.
اما علیرغم تمامی این پیشرفت‌ها، نکته‌ای که همچنان به پاشنه آشیلی مهم در صنعت سریال‌سازی کشور تبدیل شده، عدم‌نمایش این تولیدات، در خارج از مرزهای کشور است. تمامی سریال‌های ایرانی، مخاطبانی داخلی دارند و این کارها که برخی از آنها واجد استانداردهای شاخص جهانی نیز هستند، نمی‌توانند بیرون از مرزها، کمون و بروز چندانی داشته باشند. حال آن‌که تولیدات ترکیه، مخاطبانی از تمام قاره‌های جهان دارند.
وقتی «نتفلیکس» باوری به مخاطبان فارسی‌زبان ندارد
تولیدات ایرانی نمی‌تواند همپای تولیدات برخی کشورهای منطقه، عرضه جهانی داشته باشد چرا که پلتفرم بزرگی چون «نتفلیکس» که سهم بسیاری در دیده شدن یک سریال در سطح بین‌المللی دارد، علیرغم تمام مشکلات و موانعی که برای پخش تولیدات ایرانی دارد، اساسا برنامه‌ای برای عرضه تولیدات فارسی‌زبان ندارد. این پلتفرم حتی سال‌ها پیش اعلام کرد که نمی‌خواهد وارد غائله فارسی‌زبان اندک جهان شود. بنابراین «نتفلیکس» هیچ‌گاه خریدار فیلم، سریال و انیمیشن ایرانی نخواهد بود و این به آن معناست که تولیدات ایرانی، شانس بزرگ خود را برای عرضه بین‌المللی از دست داده است.
«نتفلیکس» هیچ‌گاه خریدار فیلم، سریال و انیمیشن ایرانی نخواهد بود و این به آن معناست که تولیدات ایرانی، شانس بزرگ خود را برای عرضه بین‌المللی از دست داده است
در «آمازون»، شرایط متفاوت است. «آمازون» محدودیتی برای هیچ اثر و زبانی ندارد و هر فرد می‌تواند محتوای مورد نظر خود را در کمتر از ۵ دقیقه آپلود کند اما نکته مهم آن است که انتشار فیلم یا سریال در «آمازون»، توفیق چندانی را برای آن اثر به همراه ندارد و اتفاقی را در زمینه بیشتر دیده شدن آن اثر رقم نمی‌زند.
با وجود این محدودیت‌ها، تنها یک قلمرو برای سریال‌های ایرانی باقی می‌ماند و آن، پلتفرم‌های کم‌رمق اروپائی است که آن پلتفرم‌ها نیز توان جریان‌سازی خارج از مرزهای خود را ندارند. تنها مزیتی که از این مسیر می‌تواند متوجه تولیدات ایرانی باشد آن‌که مردم آن کشور، مخاطبان یک سریال ایرانی می‌شوند. البته باید در نظر داشته باشیم که پلتفرم برخی کشورها نظیر انگلستان، محدودیت‌هایی برای تولیدات ایرانی در نظر گرفته که اجازه انتشار این کارها را نمی‌دهد.
بنابراین در شرایط کنونی، نخستین گام برای خروج از این وضعیت، بازاریابی‌های اروپائی است تا سریال‌های ایرانی بتوانند در معدود پلتفرم‌های اروپایی که مشمول تحریم نمی‌شوند، نمایش داشته باشند تا در ادامه و با توجه به موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی، دامنه تحریم‌ها از سوی محصولات فرهنگی ایرانی برداشته شود و بازاریابی این آثار بتوانند در سطح کلان‌تری صورت بگیرد.
البته این مساله، تنها مختص به تولیدات ایرانی نیست و فیلم و سریال‌های برخی کشورها نیز به دلایل مختلف، نمی‌توانند از سوی کمپانی‌های بزرگ جهانی حمایت شوند مانند فیلم و سریال‌های هندوستان که این تولیدات به جز کشور خود و البته انگلستان، از سوی کشور ثالثی حمایت نمی‌شود و نمی‌تواند به شکل گسترده نمایش داشته باشد.
سنگ بزرگ؛ تحریم‌های ظالمانه
نباید از تلاش‌ها در فضایی تازه ناامید شد اما با صراحت باید عنوان کرد که گشایش‌های سیاسی می‌تواند اولین و آخرین مفر برای نمایش بین‌المللی سریال‌های ایرانی باشد
البته حتی اگر کمپانی بزرگی چون «نتفلیکس»، موانع سیاسی و آئین‌نامه‌ای در مسیر خرید تولیدات ایرانی نداشت، باز هم شکل فعلی سریال‌سازی، موردی نیست که این کمپانی بخواهد با آن وارد معامله شود. اساسا نتفلیکس به دو روش، سریال‌های خود را خریداری می‌کند: یا از ابتدا در جریان طرح و داستان قرار گرفته و پیش از آغاز فیلمبرداری، قرارداد سنگین خود را با صاحبان اثر نهایی می‌کند. یا زمانی که متوجه می‌شود یک اثر تا مرحله‌ای از ساخت جلو رفته و آن‌زمان، راف‌کات ۳ قسمت ابتدایی اثر را می‌بیند و سپس نظر خود را برای همکاری یا عدم‌همکاری با آن اثر اعلام می‌کند.
حال آن‌که فرآیند سریال‌سازی در کشور ما به صورتی است که کمپانی‌ها از ابتدا، بر روی ساخت یک سریال نظارت دارند و طبیعی است که آن کمپانی‌ها، حداقل در زمان کنونی از آن ارتباط بهینه با «نتفلیکس» و دیگر کمپانی‌های بزرگ جهانی برخوردار نیستند که بخواهند تولیدات خود را به آنها بفروشند. بنابراین یک راه کم‌امید دیگری که در این زمینه وجود دارد، برقراری مسیرهای ارتباطی با کمپانی‌های بزرگ آمریکای شمالی است تا بتوانند با الگوریتم آنها نسبت به دوبله زبان اقدام کرده و به این ترتیب، اثر را از زیر یوغ مخاطبان فارسی‌زبان خارج کنند. البته که در این مسیر، پیچ تند تحریم وجود دارد و جریمه‌های سنگین آمریکا که خود اهرم بازدارنده‌ای است که سبب می‌شود تا این ارتباط، به شکل چندان بهینه‌ای صورت نگیرد.
در طول چند سال اخیر، چند فیلم و سریال ایرانی نهایت تلاش خود را به عمل آوردند تا قراردادهایی را ولو با «نتفلیکس» منعقد کنند اما متاسفانه وجود تحریم‌های جهانی، آخرین در بسته‌ای بود که بر روی این تولیدات باز نشد و اجازه شکسته‌شدن این تابو را نداد. هر چند که نباید از تلاش‌ها در فضایی تازه ناامید شد اما با صراحت باید عنوان کرد که گشایش‌های سیاسی می‌تواند اولین و آخرین مفر برای نمایش بین‌المللی سریال‌های ایرانی باشد. تولیداتی که از کیفیت خوبی برای مخاطب جهانی برخوردار هستند و تنها به دلیل تحریم‌های ظالمانه، اجازه دیدن شدن در پلتفرم‌های جهانی ندارند.
