دونالد ترامپ به خبرنگاران در دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «فکر میکنم اگر مذاکرات با ایران موفقیتآمیز نباشد، ایران با خطر بزرگی روبهرو خواهد شد و متأسفم که این را میگویم، اما خطر بزرگی در کمین است، چون آنها نباید به سلاح هستهای دست پیدا کنند.» این بیانیه ترامپ، در حالی بیان شد که نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو در کنار او نشسته بود.
ترامپ ماه گذشته فاش کرد که نامهای برای رهبر ایران ارسال و پیشنهاد مذاکرات مستقیم را درباره برنامه هستهای ایران مطرح کرده است. بنابر گزارش دو منبع مطلع از جزئیات دیدار نتانیاهو با ترامپ، بخشی از این سفر با هدف هماهنگی در زمینه گزینههای نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران صورت گرفته، در صورتی که مهارتهای معاملهگری ترامپ نتواند راه به جایی ببرد.
نتانیاهو که در صندلی طلاییرنگ در کنار ترامپ نشسته بود، در حالی که دوربینها و میکروفنها فضای اتاق را پر کرده بودند، هشدار مبهمی به تهران داد و گفت: «خوب است بتوانیم بهصورت کامل و دیپلماتیک این مسئله را حل کنیم اما در هر صورت باید مطمئن شویم که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند.»
اما رویکرد تهاجمی ترامپ در قبال ایران، باعث شکلگیری یک مناظره شدید در میان هواداران جنبش موسوم به «آمریکا را دوباره قدرتمند کنیم» درباره جهتگیری سیاست خارجی دولت جدید شده است؛ بهویژه اینکه آیا درگیر شدن دوباره آمریکا در منازعات نظامی در خاورمیانه ارزشش را دارد یا نه.
ترامپ در دولت جدید خود چهرههای برجستهای را که رویکردی سختگیرانه نسبت به ایران دارند، منصوب کرده است از جمله مایک والتز بهعنوان مشاور امنیت ملی و مارکو روبیو بهعنوان وزیر خارجه، در عین حال که چهرههایی نیز حضور دارند که خواستار فاصلهگیری آمریکا از درگیریهای نظامی در خاورمیانه هستند. اختلافنظر میان این دو طیف در هفتههای اخیر بسیار علنی و تند شده و این وضعیت میتواند بر نحوه تعامل آمریکا با اسرائیل و کمپین فشار علیه ایران تأثیرگذار باشد.
چهرههای تأثیرگذار در فضای هواداران جنبش موسوم به «آمریکا را دوباره قدرتمند کنیم» که در خارج از دولت فعالیت میکنند، نسبت به تهدیدات اخیر ترامپ علیه ایران نگرانی جدی دارند. «تاکر کارلسن»، مفسر محافظهکار، روز دوشنبه در پستی در شبکه اجتماعی ایکس هشدار داد: «الان بدترین زمان ممکن برای مشارکت ایالات متحده در حمله نظامی به ایران است و هیچ چیز نمیتواند برای کشور ما مخربتر از این مساله باشد. با این حال، بهواسطه فشار بیامان نئومحافظهکارها، ما بیش از هر زمان دیگری به این سناریو نزدیک شدهایم، این یک خودکشی است. هر کسی که خواستار درگیری با ایران باشد، نه متحد آمریکا، بلکه دشمن آن است.»
ایران پیشتر نیز احتمال مذاکره مستقیم با ترامپ را رد کرده بود. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در آخر هفته گذشته، احتمال مذاکرات مستقیم هستهای را بیمعنا خواند. ایران خواستار دیپلماسی غیرمستقیم شده و رویکرد ترامپ را زیر سؤال برده است: عباس عراقچی وزیر خارجه ایران عنوان کرده است: «اگر بهدنبال مذاکره هستید، تهدید کردن چه معنایی دارد؟»
مقامات اسرائیلی نگراناند که اگر ایران در نهایت با چنین مذاکراتی موافقت کند، این روند تنها به تهران کمک خواهد کرد تا زمان بخرد و برنامه هستهای خود را تقویت کند. علاوه بر آن، ممکن است فرصتی برای ایران فراهم شود تا بخشی از تبعات ناشی از تحولات پس از هفت اکتبر را جبران کند.
در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، او از توافق هستهای ایران که سالها مورد انتقادش بود، خارج شد و توافقی را کنار گذاشت که برنامه هستهای تهران را محدود میکرد و در ازای آن، تحریمها لغو شده بود. اکنون ترامپ باید دیپلماسی جدید با تهران را با احتمال مواجه شدن با پیامدهای نظامی در صورتی که مذاکرات شکست بخورد، متوازن کند.
«آرون دیوید میلر»، کارشناس سیاست آمریکا در خاورمیانه از اندیشکده «بنیاد کارنگی» گفت: «ترامپ میخواهد از دو چیز اجتناب کند: اول، اینکه ایران در دوره او از آستانه هستهای عبور کند و دوم، اینکه آمریکا یا اسرائیل وارد عملیات نظامی گستردهای شوند که منطقه را به آشوب بکشد.»