به گزارش اقتصاد مدیا نشریه اسرائیلی جروزالم پست در تحلیلی نوشت، دکتر شای هارزوی، محقق ارشد خاورمیانه، به معاریو گفت است که اسرائیل باید برای مذاکرات سریع بین ایالات متحده و ایران آماده شود.
دکتر شای هارزوی روز دوشنبه به معاریو گفته است که رویکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده در قبال ایران، ظاهراً بر دیپلماسی است بر سر درگیری نظامی برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای و مسائل منطقه‌ای گسترده‌تر متمرکز خواهد بود.
هارزوی، محقق ارشد موسسه سیاست و استراتژی در دانشگاه رایشمن و مدیرکل سابق وزارت امور استراتژیک، چگونگی تأثیر این رویکرد بر خاورمیانه را تشریح کرد.
هارزوی گفت: «اظهارات پرزیدنت ترامپ مبنی بر اینکه «خوب خواهد بود» که مسائل با ایران از طریق دیپلماسی حل شود، بیراهه نبود. او به طور مداوم تاکید می‌کند که یکی از اهداف اصلی او “پایان دادن به جنگ ها، نه شروع آنها” است.
هارزوی خاطرنشان کرد که ترجیح دیپلماتیک ترامپ دیرینه است. ترامپ حتی پس از خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای 2015 در سال 2018، با اعمال فشار اقتصادی بر تهران به‌جای حمله نظامی به دنبال توافق بهتری بود.
پاسخ رهبر ایران
به گفته هارزوی، رهبر ایران این استراتژی را مورد توجه قرار داده است. «رژیم ایران، احتمالاً با تأیید آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، نشان می‌دهد که تمایل به بررسی یک توافق هسته‌ای جدید دارد. این در چارچوب مبارزات منطقه‌ای و داخلی مانند تضعیف شبکه نیابتی ایران، فروپاشی رژیم اسد و مشکلات شدید اقتصادی رخ می‌دهد.
هارزوی توضیح داد که تحولات اخیر آسیب پذیری ایران را بیشتر کرده است. این چالش‌ها، همراه با حمله اسرائیل به پدافند هوایی ایران در اکتبر 2024 و نگرانی‌های باقی‌مانده از ترامپ – که اجازه ترور قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس را در سال 2020 صادر کرد – احساس ایران را برای قرار گرفتن در معرض اقدام نظامی بالقوه تشدید می‌کند. رژیم احتمالاً مذاکرات را به عنوان فرصتی برای اطمینان از مهلت تحریم‌ها و تهدید حملات نظامی می‌داند.»
رویکرد «فشار حداکثری» ترامپ
هارزوی استراتژی گسترده تر ترامپ را که ترکیبی از فشار اقتصادی و نظامی است، برجسته کرد. ترامپ در دو بعد سیاست «فشار حداکثری» را دنبال می‌کند.
نخست، هدف او تشدید تحریم‌های اقتصادی، به‌ویژه هدف قرار دادن بخش انرژی و صادرات نفت ایران است. دوم، او نشان می دهد که گزینه های نظامی، از جمله حمله به تاسیسات هسته ای، در صورت شکست مذاکرات، قابل اجرا باقی می مانند. این نشان دهنده اعتقاد او به دستیابی به نتایج مطلوب با نشان دادن قدرت است.»
هارزوی خاطرنشان کرد: «مسئله کلیدی این است که آیا این توافق قویاً از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای جلوگیری می‌کند و برنامه‌اش را برای سال‌ها عقب می‌اندازد یا اینکه توافقی سطحی است که چالش را موقتاً به تأخیر می‌اندازد».
درس هایی از گذشته، پیامدهایی برای اسرائیل
هارزوی از کاستی های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) 2015 انتقاد کرد. برجام قرار بود در سال 2030 منقضی شود و ایران بعد از آن بدون نظارت اساسی باقی بماند. این نگرانی وجود دارد که ترامپ دستیابی به یک توافق را، حتی با هزینه، برای تضمین یک پیروزی دیپلماتیک و جلوگیری از تشدید تنش در اولویت قرار دهد.»
هارزوی توصیه کرد که اسرائیل باید برای مذاکرات سریع بین آمریکا و ایران آماده شود. نخست وزیر بنیامین نتانیاهو باید بر تقویت هماهنگی استراتژیک و نظامی با دولت ایالات متحده تمرکز کند. اسرائیل باید با توجه به ایدئولوژی افراطی و توانایی های مخرب ایران، بر تهدید وجودی ناشی از ایران با قابلیت هسته ای تاکید کند.
هارزوی از نتانیاهو خواست تا خواسته های اسرائیل را به وضوح بیان کند. نتانیاهو باید الزامات غیرقابل مذاکره اسرائیل از جمله محدودیت‌های جامع بر توانایی ایران برای تسلیح نیروهای نیابتی، توسعه موشک‌های پیشرفته و ادامه غنی‌سازی اورانیوم بیش از ۵ درصد را ارائه کند. این خواسته ها باید در دیدار ماه فوریه او با ترامپ در دستور کار قرار گیرد.
توصیه هایی برای یک معامله قوی
هارزوی با توصیه هایی مشخص برای توافق آینده به پایان رسید. این توافق باید حذف تمام اورانیوم غنی شده بالای 5 درصد، برچیدن سانتریفیوژهای پیشرفته، نابودی تأسیسات هسته‌ای مختلف و نظارت سرزده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی را تضمین کند. این توافق یا باید نامشخص باشد یا برای چندین دهه تمدید شود و لغو تحریم‌ها مشروط به پایبندی کامل ایران باشد. به طور همزمان، اسرائیل باید برای احتمال شکست مذاکرات آماده شود و برنامه‌های اضطراری را برای مقابله با تهدید هسته‌ای توسعه دهد.
